EU herhaalt oproep aan China om zich niet te mengen in opvolging van de Dalai Lama

Op 13 juni vond de 40ste EU-China Mensenrechten Dialoog plaats in Brussel, waarbij de Europese Unie opnieuw benadrukte dat de selectie van religieuze leiders moet plaatsvinden zonder overheidsinmenging, met specifieke aandacht voor de opvolging van de Dalai Lama. Deze dialoog vond plaats slechts weken voor de 90ste verjaardag van de Dalai Lama op 6 juli 2025.

Zorgen over religieuze vrijheid in Tibet

Tijdens de dialoog uitte de EU ernstige bezorgdheid over de verslechtering van fundamentele vrijheden in China, met specifieke aandacht voor Tibet. De Europese delegatie benadrukte dat religieuze leiders moeten worden gekozen zonder bemoeienis van de regering, waarbij zij expliciet verwezen naar de toekomstige opvolging van de Dalai Lama.

De EU eiste van China “transparante en betrouwbare informatie” over de verblijfplaats van de 11de Panchen Lama, die al 30 jaar vermist is sinds zijn ontvoering door Chinese autoriteiten als kind in 1995. Dit blijft een van de meest prominente gevallen van gedwongen verdwijning in Tibet.

Kritiek op Chinese repressie

Vincent Metten van de International Campaign for Tibet riep de EU op om actie te ondernemen tegen Chinese functionarissen die betrokken zijn bij religieuze inmenging. “De EU moet verder gaan dan alleen diplomatieke protesten en concrete consequenties verbinden aan Chinese schendingen van religieuze vrijheid,” aldus Metten.

De EU bracht ook haar zorgen over naar de behandeling van gedetineerde Tibetaanse schrijvers, monniken en activisten. Vertegenwoordiger Rigzin Genkhang verklaarde: “De steun van de EU houdt de hoop levend voor miljoenen Tibetanen die streven naar het behoud van hun identiteit, cultuur en fundamentele vrijheden.”

Toenemende transnationale repressie

Naast de situatie in Tibet zelf, uitte de EU bezorgdheid over China’s toenemende transnationale repressie. Dit omvat intimidatie en bedreiging van Tibetaanse gemeenschappen in Europa en andere landen waar Tibetanen in ballingschap leven.

Recente politieke ontwikkelingen

Deze dialoog volgde op de goedkeuring door het Europees Parlement in mei 2025 van een resolutie die Chinese inmenging in de opvolging van Tibetaans boeddhistische leiders krachtig verwerpt. De resolutie bekritiseert ook het gedwongen internaatsysteem voor Tibetaanse kinderen, waarbij meer dan een miljoen Tibetaanse kinderen worden gescheiden van hun families en cultuur.

Beperkte vooruitgang na 40 jaar dialoog

Human Rights Watch bekritiseerde de EU-China mensenrechten dialoog als ineffectief, waarbij wordt gesteld dat er ondanks 40 iteraties geen betekenisvolle vooruitgang is geboekt. De organisatie beveelt aan dat de EU mensenrechten moet integreren in alle EU-China betrekkingen en concrete consequenties moet vaststellen voor voortdurende repressie.

Volgende stappen

De dialoog werd mede voorgezeten door Paola Pampaloni (EEAS) en Shen Bo (Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken). Beide partijen kwamen overeen de uitwisselingen voort te zetten, met de volgende dialoog gepland in China in 2026.

Voorafgaand aan de dialoog bezochten EU-delegati Zuid-Tirol om regionale autonomiemodellen te bestuderen - een bezoek dat wordt gezien als relevant voor mogelijke toekomstige autonomieregelingen voor Tibet.

De Tibet Support Groep Nederland verwelkomt de hernieuwde EU-druk op China, maar benadrukt dat er concrete acties moeten volgen op deze diplomatieke verklaringen om daadwerkelijk verbetering te bewerkstelligen voor het Tibetaanse volk.